Onze groepsbezoeken kunnen nog steeds niet terug opgestart worden. Gelukkig kunnen wij blijven rekenen op onze gidsen. Deze boeiende vertellers loodsen je ook via de digitale weg het museum binnen. Vandaag is gids Mieke Vincke aan het woord.
Kan “rauwe” kunst houvast bieden tegenover een realiteit die nog wreder en heftiger is?
Om stil bij te worden...
"Mischien heb ik toch wel een speciaal boontje voor S.M.A.K…denk ik soms.
Ik ga er altijd graag naartoe, wil er verwijlen en word er steeds opnieuw aangenaam verrast. Elke tentoonstelling is voor mij dan ook een ware ontdekking. Dit maakt het niet eenvoudig om in 1,2,3 een keuze te maken waarover ik het hier precies wil hebben. Maar laat ik dan misschien terugkeren naar mijn eerste tentoonstelling die ik als officieel gediplomeerde gids mocht gidsen in S.M.A.K. De eerste keer heeft altijd wel iets bijzonder en onvergetelijk, niet?
Toen ik in 2014 hoorde dat de Gentse kunstenares, Berlinde De Bruyckere, op de volledige bovenverdieping zou tentoonstellen met “Sculptures & drawings 2000 – 2014” twijfelde ik geen seconde om met een dankbaar hart aan de slag te gaan. Ik vrees dat ik sindsdien niet meer uit S.M.A.K. weg te krijgen ben.
Ik had wel al gehoord en ook wat gezien van het wereldbekende “Cripplewood -Kreupelhout” geïnspireerd op Venetië en de figuur van Sint-Sebastiaan. (tijdens de Biënnale van Venetië 2013 in de Giardini en nadien in S.M.A.K. te zien)
Het leek een groot gekwetst wezen dat daar uitgestrekt met zo’n 16m lengte de hele ruimte innam. De takken waren met doeken omzwachteld, als gekneusde en gebroken ledematen. Hier en daar rustte de sculptuur op kussens, alsof het een ziek, verwond lichaam was dat ondersteund moest worden. Normaal kijk je naar een boom die rechtop staat en tegen weer en wind bestand is. De boomgeworden mens, misschien ook wel verwijzend naar de Metamorfosen van de Romeinse dichter Ovidius, lag neergeveld. Ik herinner mij dat er bij mij toen al ergens een snaar geraakt was, één waarvan ikzelf schrok dat die zo intens kon trillen.
Als voorbereiding op de tentoonstelling kregen alle gidsen traditiegetrouw een persoonlijke rondleiding door de kunstenaar en curator. De paardenlijven, wassen beelden, soms wel eerder gedrochten die de ene keer leken op een menselijk lichaam en dan weer ook eigenlijk op een ondefinieerbaar wezen.
BDB maakt gipsen afgietsels van mensen, paarden, boomstukken en beschildert deze met verschillende transparante lagen gekleurde was. Ze doet dat zodanig dat alle onderdelen, ook deze van een boom, een kwetsbare mensenhuid krijgen. Op haar manier voegt ze er ook telkens opnieuw verzachtende elementen aan toe zoals, kussens, dekens, zwachtels,….
“Jelle Luipaard” (2005) zit op twee krukjes boven elkaar helemaal in elkaar gebogen maar wanneer je goed kijkt, zie je dat de kunstenares hem ook nog een 2de ruggengraat gegeven heeft. Hoe ontroerend mooi kan het niet zijn, dacht ik toen.
In “Aan-één” (2009) hangt een verminkt koppel paarden in een vitrinekast, innig elkaar omhelzend. Liefde en dood dansen een duet, Thanatos en Eros, … wat een troost en tederheid hangt er in dit samenzijn, vond ik toen en nu nog steeds.
Je kan het werk van BDB niet echt vrolijk noemen. Hompen vlees die verstrengeld liggen of aan haken hangen, kadavers om van te huiveren en te griezelen, hoorde ik ook wel eens door sommige bezoekers zeggen en toch… gaat het rondom ons ook niet om lijden en sterven?
Kunst in deze bizarre tijden: Stilstand, schoonheid en troost…
Gelukkig is er SMAK waar ruimte is om stil te staan... een plek om woordeloze troost te vinden.
Het is ook steeds opnieuw een ervaring om als gids samen met een groep op ontdekking te gaan, kostbare momenten te delen en te beleven, meningen te wisselen en zelfs ook te troostend te verwijlen in een “niet - weten”
Maar excuseert u mij - ik gebruik hier al teveel woorden. Was het niet Rainer Maria Rilke die in één van zijn brieven aan een jonge dichter schreef dat de dingen niet allemaal zo makkelijk te begrijpen en te verwoorden zijn… en het minst te verwoorden de kunstwerken, geheimzinnige existenties…?
Op het einde van de beklijvende promenade herinner ik mij nog heel goed dat ik aan de balie toch even van al die intense indrukken moest bekomen... maar ik voelde tegelijkertijd ook hoe schoon, troostend de werken waren door er bij stil te staan.
Ik kocht aan de balie de lijvige catalogus en kon niet wachten om met de voorbereiding aan de slag te gaan. Het werd een succesvolle tentoonstelling die een grote menigte beroerde."
Mieke Vyncke
Mieke Vyncke is leerkracht met een uitgesproken passie voor kunst en cultuur en geeft sinds 10 jaar regelmatig rondleidingen als gediplomeerd museumgids in S.M.A.K., MSK en museum dr. Guislain in Gent.
Ze volgde talrijke lesreeksen i.v.m. kunst, bezocht kunstenaars in hun atelier en maakte culturele reizen en uitstappen. Haar opleiding ‘4de jaar schilderkunst’ aan de Sint-Lucas Academie te Gent verruimt haar hedendaagse blik op de kunstwereld nog meer.
GROEPSBEZOEK
We hopen dat we opnieuw groepsbezoeken kunnen toelaten maar dit is onder voorbehoud van wat de nationale veiligheidsraad zal beslissen in de toekomst. Via deze link vind je alle informatie.
