Het S.M.A.K. brengt in het kader van Timefestival een presentatie met werk van Bruce Nauman.
Bruce Nauman is zonder enige twijfel een spilfiguur, zowel binnen de naoorlogse internationale kunstontwikkelingen als binnen de collectie van het S.M.A.K. Hij kan worden gezien als de Amerikaanse tegenhanger van Joseph Beuys. Nauman is echter in de eerste plaats een einzelgänger die de link legt tussen een aantal uiteenlopende strekkingen. Hij wordt wel eens bij de arte povera gerekend, waarbij deze term dan gebruikt werd in ruimere zin dan enkel voor de Italiaanse kunstenaarsbeweging uit de jaren '60, eerder als verzamelterm voor kunstenaars die in hun materiaalgevoeligheid, de breedte van hun beeldtaal en hun poëtisch-symbolische werking een tegengewicht vormden voor de strakheid van minimale en conceptuele kunst.
Tegelijkertijd kan in sommige werken van Nauman verwantschap worden gezien met de minimal art en is de strenge, intellectuele vertrekbasis ervan zeker verwant met de conceptuele kunst. Op die manier kan zijn oeuvre probleemloos gezien worden als een brug tussen wat men de 'Europese' en de 'Amerikaanse' optie in de hedendaagse kunst zou kunnen noemen. Zijn oeuvre - formeel zo verscheiden dat het talloze punten raakt en op verschillende gebieden grensverleggend is geweest - heeft als rode draad een reflectie op de lichamelijke ervaring en de limieten waar dat lichaam voortdurend tegenaan botst. Hij doet dit op een ongemeen directe en onnavolgbare manier. In het begin van de jaren '90 culmineerde het werk van Nauman in een indrukwekkende reeks sculpturale installaties waarbinnen afgietsels van lichaamsdelen een nieuwe, verscheurende intensiteit kregen. Het hoogtepunt hiervan zijn een reeks dierentorso's, tot nieuwe gehelen gecombineerd met ledematen en koppen van andere beesten, in een voortdurend gevecht gewikkeld met zichzelf, en tegelijkertijd in een labiel evenwicht in grotere constructies, piramides of carrousels. Ze refereren naar de klassieke sculpturale traditie, door hun gebruik van het model en het afgietsel. Ook in Four Small Animals - het sleutelwerk van Nauman in de collectie van het S.M.A.K. - is dat het geval: de lichamen bevinden zich in een labiele, hangende positie waardoor de toeschouwer zich niet tot hen kan verhouden in een kader van fixeerbare afstanden. De klassieke 'architecturale' situering waarbij de bodem de referentiepunten oplevert, wordt vervangen door een directe lichamelijke confrontatie. De liefelijkheid van de titel wordt onmiddellijk door de visuele impact van het beeld doorbroken en veranderd in iets afschrikwekkend. De basis voor deze presentatie zijn de werken uit de collectie van het S.M.A.K., aangevuld met een aantal werken uit Belgische privé-collecties. Zo neemt ook de neon-sculptuur Life Death uit 1983 een prominente plaats in de tentoonstelling in.
Refererend naar neon-reclames en uithangborden voor dancings maakte Nauman in de jaren ’80 een hele reeks sculpturen met gekleurde neonlampen. Het aantrekkelijke van het medium staat vaak in schril contrast met hetgeen afgebeeld is. Nauman speelt hier vaak met taal en de betekenis van woorden. Een zestal woorden zijn in een cirkel afgebeeld. Een voor een en in een vast ritme lichten ze op: life, death, love, hate, pleasure en pain. Op een meesterlijke manier visualiseert hij in dit werk de condition humain en alle paradoxen die hier in essentie mee verbonden zijn.. Tot slot zijn er een aantal video-installaties. Nauman vertrekt in zijn video’s vaak van heel eenvoudige situaties. Zo is er Clown-torture uit 1986. Op twee schermen zijn twee clowns te zien die telkens hetzelfde verhaal vertellen waar nooit een einde aan komt. Ook hier speelt hij weer met contrasten en gaat hij een directe confrontatie aan met de toeschouwer. De functie van een clown is te entertainen. Doordat ze echter constant hetzelfde verhaal vertellen en er blijkbaar zelf heel veel plezier lijken aan te beleven wekken ze bij de toeschouwer op de duur irritatie en zelfs agressie op. Nauman appelleert aan de primaire gevoelens van de toeschouwer, die hij, vanuit de eenvoud de eenvoudige kracht van zijn medium, feilloos weet op te wekken.
