Waren jullie al eens eerder in het S.M.A.K. geweest?
- Lyara: Ik nog nooit. Ik verwachtte dat het groter zou zijn. En dat het ook binnenin een oud gebouw zou zijn. Maar dat klopt niet. Het is prachtig en proper.
- Imrich: Ik kende het niet.
- Roos: Ik was hier al eens eerder geweest. Met school en met thuis. Maar de kunstwerken van Rose Wylie kende ik niet.
Jullie hebben workshops uitgetest, gepraat met curatoren, kunstenaars en medewerkers van het museum ontmoet. Welke momenten vonden jullie het fijnst?
- Lima: Zelf iets creëren vond ik fijner dan rondstappen en kijken naar schilderijen.
- Roos: Ik ook. Het was ook speciaal om kunstenares Grace Ndirutu te ontmoeten. En Haegue Yang wou een kamer helemaal blauw kleuren. We moesten stemmen over 3 kleuren blauw. Het resultaat was echt prachtig!
- Lima: Ik vroeg Grace in het Engels om een handtekening. Ze maakte er eentje in de lucht. Dat is mijn favoriete moment. Ze lijkt niet echt op een kunstenaar, eerder op een model.
- Imrich: We hebben ook meegeholpen aan een filmpje. Daarvoor maakten we allemaal andere stukken van een slang, net als Rose Wylie. Als je die achter elkaar legt, krijg je een reuzenslang. Ook het gebouw ontdekken vond ik fijn.
Jullie mochten dat grote, geweldige gebouw niet alleen voor, maar ook achter de schermen ontdekken. Wat hebben jullie daar gezien dat gewone bezoekers nooit te zien krijgen?
- Roos: Als je de lift naar boven neemt, naar het depot, dan staan daar alle beelden en schilderijen die nu niet worden tentoongesteld. Sommige vond ik zelfs mooier dan die in het museum.
- Lima: Er staan ongelooflijk veel schilderijen en daarom doet het me denken aan een bibliotheek. Er zijn gangen die je dicht en open kan draaien.
- Roos: Elke doos heeft een cijfer. Een doos met 10 C erop, staat in de tiende gang. Een beetje zoals in Ikea dus. En er stonden kisten. De rode moeten ze bij brand sowieso meenemen, dat zijn de belangrijkste.
- Ilyas: Het dak van het depot is ook mooi. Het lijkt op dat van een treinstation.
Jullie hebben er ook de restaurator ontmoet. Van haar kregen jullie een snelcursus over hoe je een conditierapport van kunstwerken opmaakt.
- Lyara: Dat heet de conditiecheck. Dan moet je kijken of het kunstwerk nog stevig is, of er schrammetjes opzitten van bijvoorbeeld het transport. We kregen een foto van hoe het eerst was, en moesten nakijken of het nog in dezelfde staat is. We hebben krassen en plekken gevonden. Dat bleken vliegenstrontjes en barstjes in de verf. Die breekt soms als ze opdroogt. We vonden ook haartjes. Die kunnen ze er alleen met speciale apparatuur afhalen.
- Imrich: Ik zou daar in het depot wel willen werken .
Echt? Welke andere taak in het museum zouden jullie wel zien zitten?
- Ilyas: Als ik hier zou werken, dan liefst gewoon aan de kassa.
- Lima: Ik zou graag een gids zijn en rondleidingen geven.
- Roos: Gids of kunstenaar, denk ik.
- Lyara: Beeld is niet mijn ding, ik schrijf liever. Poëzie bijvoorbeeld, ik ben meer een woordkunstenaar.
Zou er in het S.M.A.K. een gedicht kunnen hangen?
- Roos: Natuurlijk. Zoals wij een verhaal bij een schilderij hebben verzonnen, zou je bij een werk ook een klein gedicht kunnen schrijven. Kort, zodat het geen 10 jaar duurt voor je alles gelezen hebt.
De verhalen die jullie maakten, horen bij de audiotour Beelddetectives voor de tentoonstelling van Rose Wylie. Hoe zijn jullie daaraan begonnen?
- Roos: We stelden eerst vragen over de schilderijen en de kunstenaar aan de curator. Wat voor iemand is Rose Wylie? Wat vind je zelf van deze schilderijen?
- Lima: En nadien hebben we teksten geschreven over het schilderij in aparte groepjes. Elk groepje kreeg een vraag om het verhaal te starten.
- Roos: Bij het schilderij Breakfast hoorde bijvoorbeeld de vraag ‘Kan je aan het ontbijt van mensen zien uit welk land ze komen?’ Op basis daarvan hebben we een verhaal geschreven.
- Lima: Er waren ook bijvragen als ‘Wat zie je erin?’ en ‘Waar denk je aan als je dat ziet?’ Zo zijn we beelddetectives geworden.
- Lyara: Toen we de opnames deden, was dat best eng en stressy voor mij. Ik heb angst om voor een publiek te spreken en probeer die te overwinnen. Het was bijzonder met die speciale, professionele apparatuur. Ze konden er zelfs de hoest van Lima uit knippen, hoorde ik.”
En het resultaat is heel bijzonder. Er zijn allicht bezoekers die door jullie verhalen op een andere manier naar de werken zijn gaan kijken. Is jullie kijk op kunst na 5 vip-bezoeken veranderd?
- Ilyas: We mogen niets aanraken. Daar zijn ze heel streng op. Ik begrijp nu wel dat als iedereen een kunstwerk aanraakt, het snel vuil en versleten lijkt. De kunstenaar zelf zou dat ook niet leuk vinden. Maar niet alles wat hier hangt, is kunst, vind ik.
- Roos: Dat geldt ook voor mij. Ik snap nog altijd niet dat een streep op de muur zoveel geld waard kan zijn. Kunst zou iets moeten zijn waar je veel aan werkt, waar je echt iets voor moet kunnen, waar je veel voor moet oefenen.
- Lyara: Voor mij maakt het niet echt uit hoe de kunst eruit ziet, wel wat de kunstenaar ermee wou vertellen.
Wat weet je nu over het museum dat je ervoor niet wist?
- Lima: Dat ze soms 350 000 euro aan een klein schilderij en 550 000 euro aan een groot werk geven. En sommige kunstwerken zijn gewoon onbetaalbaar.
- Lyara: Ik wist niet dat ze nieuwe schilderijen hadden. Ik dacht dat een museum over oude dingen ging. In ander musea hangen oude, historische werken.
- Roos: Sommige schilderijen zijn gemaakt van rotte eieren, bananenschillen en koffie. Echt vies. Er is een schilderij met allemaal eieren erop. Ze bewaren zelfs reserve-eieren in een kast. Als er dus eentje stuk gaat, dan zijn er altijd nog de reserve-eieren. Ze hebben zelfs extra stof om erop te doen zodat je zeker geen verschil ziet.
Heb je ook tips voor andere bezoekers, over hoe ze naar schilderijen moeten kijken bijvoorbeeld?
- Lima: Ze kunnen kijken naar wat erop afgebeeld staat en fantaseren waarover het gaat.
- Roos: Je kan naar de kleuren en de verf kijken, of er dikke brokken op liggen bijvoorbeeld.
En wat is jullie ultieme tip voor het S.M.A.K.?
- Roos: Niet te veel praten en meer doen. Alleen maar luisteren en staan, is niet zo leuk.
- Ilyas: Met actieve doe-dingen, spelletjes en een verrassing op het einde, heb je onze aandacht.
