Via een Open Oproep van de Vlaamse Bouwmeester zijn het S.M.A.K. en stadsontwikkelingsbedrijf sogent in de zomer van 2023 op zoek gegaan naar een ontwerpteam voor de vernieuwing en uitbreiding van het museum. In het najaar werden uit 53 inzendingen 5 teams geselecteerd die een ontwerpvoorstel mochten indienen. De keuze van de jury viel op de tijdelijke vereniging van noAarchitecten, David Kohn Architects met Asli Çiçek.
Extra museumgebouw
Het winnende ontwerpvoorstel beantwoordt het best de vraag naar twee museumgebouwen die 'te gast zijn in het park': de S.M.A.K.-hal, waar het huidige museum onderdak vindt, en het Collectiehuis, op de plaats van de vroegere 'casinokop' die nu niet gebruikt wordt. In dat nieuwe Collectiehuis kan de vaste collectie, nu noodgedwongen in het depot, getoond worden. Er kunnen 500 stukken een plek vinden. Beide gebouwen kijken zowel uit op de Floraliënhal tussenin als op het Citadelpark rondom. Grote ramen en balkons zorgen voor een open gevoel. De gebouwen blijven voldoende laag en integreren mooi in het park.
Nieuwe ingang
In het ontwerpvoorstel staat de beleving van het Citadelpark voorop. De museumgebouwen zijn als paviljoenen in het groen. De keuze van het ontwerpteam om de ingang van het museum te verplaatsen naar de Floraliënhal, werd door de jury enorm gewaardeerd. Dat draagt ertoe bij dat de Floraliënhal, net als in 1913, opnieuw een centrale rol zal spelen in het park, tussen en in het verlengde van beide gebouwen. Beide museumgebouwen komen uit in de hal met uitnodigende trappen en terrassen.
"Het is belangrijk dat het huiswerk gedaan is, opdat het volgende bestuur met deze plannen meteen aan de slag kan. Het S.M.A.K. houden zoals het is, is vandaag geen optie. Het gebouw is een energieverslinder en de collectie kan niet in optimale omstandigheden getoond worden. Door dit plan krijgen de ‘casinokop’ en de historische Floraliënhal na vele jaren van leegstand mogelijk een nieuwe functie."- Sami Souguir, schepen van Stadsontwikkeling en voorzitter sogent
"Door het museum meer in te bedden in het park, wordt S.M.A.K. een plek waar je als bezoeker wordt betrokken bij de dialoog tussen permanente collectie en het heden. Het is namelijk de taak van het museum om mee de toekomst te verbeelden, om het debat en het gesprek mogelijk te maken, om met elkaar van standpunt te verschillen over de rol en de betekenis van een museum in een stedelijk weefsel."- Philippe Van Cauteren, artistiek directeur S.M.A.K.
Hergebruik van materialen
De jury waardeerde het uitgangspunt 'circulair bouwen' van het winnende ontwerpteam. Het team wil zich engageren om zoveel mogelijk met de bestaande gebouwen en materialen te werken. De structuur van de gebouwen blijft behouden, maar ze worden geïsoleerd en opnieuw bekleed. Alle materialen van de afbraak, waaronder die van de Rode Poort, worden hergebruikt voor het nieuwe S.M.A.K. Dankzij deze keuze zullen de nieuwe gebouwen zich gemakkelijk in het park inpassen. Voor de nieuwe volumes in de Floraliënhal en voor het houtskelet op het huidige museum gaat de keuze naar duurzame materialen.
Nog geen definitief ontwerp
Het ontwerpteam zal de komende maanden, samen met het S.M.A.K. en sogent, het wedstrijdontwerp en de inpassing in het Citadelpark verfijnen vooraleer er een definitief ontwerp komt. In het weekend van 22 en 23 juni kunnen ook buurtbewoners en Gentenaars input geven. Iedereen is welkom tussen 14 en 17 uur in het Citadelpark. Wie dat wil, kan zich ook inschrijven voor een workshop op zondag 23 juni van 14 tot 16.30 uur.
