'Wirtschaftswerte’ (1980) (vrij vertaald: ‘economische waarden’) van Joseph Beuys (1921-’86) is een van de iconische kunstwerken uit Kunst in Europa na ‘68 en de collectie van S.M.A.K. Het is de enige installatie van Beuys in een Belgische publieke verzameling. De presentatie van Wirtschaftswerte in 1980 vormde Beuys’ tweede optreden in het Museum van Hedendaagse Kunst. Drie jaar eerder had Jan Hoet, die sinds 1975 conservator was van het Museum van Hedendaagse Kunst, de eerste en meteen ook laatste solotentoonstelling van Beuys in een Belgisch museum georganiseerd. De tentoonstelling in 1977 was getiteld: Tekeningen, aquarellen, gouaches, collages, olieverven.
De installatie die Beuys specifiek voor ‘Kunst in Europa na ‘68’ concipieerde, bestaat uit verschillende delen: metalen rekken waarop gebruiksvoorwerpen en voedingswaren uit voormalig Oost-Duitsland staan uitgestald, 19de-eeuwse schilderijen en een blok gips. De opstelling confronteert ons met de inmiddels historisch geworden realiteit van de scheiding tussen communistisch Oost- en kapitalistisch West-Duitsland. De inhoud van deze verpakkingen was identiek voor zowel Oost als West, maar de schrale, van kleur verschoten pakjes staan in schril contrast met de felgekleurde verpakkingen die we in het Westen kennen. Ze suggereren andere waardencriteria bepaald door het schrijnende economische contrast tussen de twee Duitslanden. De schilderijen die de rekken flankeren, komen uit de collectie van het Gentse Museum voor Schone Kunsten en werden geschilderd tijdens het leven van Karl Marx (1818-1883), een belangrijk communist. Als typische opsmuk voor 19de-eeuwse bourgeois interieurs maken ze het contrast tussen het ‘rijke’ Westen en het ‘arme’ Oosten nog scherper zichtbaar. Voor de rekken staat een massieve blok gips. De hoeken ervan waren afgebroken en zijn met boter ‘gerestaureerd’. Het blok staat symbool voor de noodzaak om de maatschappij te herstellen. De zachte boter (= intuïtie) herstelt en dringt binnen in het harde gips (= het rationele denken). In Beuys’ ideale maatschappij versmelten natuur en cultuur, kunst en leven. Deze installatie is tegelijk een ode en een treurzang voor het communisme.
