Met het Broodthaerskabinet maakt S.M.A.K. ruimte voor de permanente presentatie van onder meer kunstwerken, edities, boeken en archiefstukken van Marcel Broodthaers.
Met het Broodthaerskabinet maakt S.M.A.K. ruimte voor de permanente presentatie van onder meer kunstwerken, edities, boeken en archiefstukken van Marcel Broodthaers (1924-‘76) die het museum in zijn collectie heeft. Broodthaers was een van de meest invloedrijke figuren in de 20ste-eeuwse kunstgeschiedenis. De impact van zijn activiteiten als kunstenaar werd destijds niet alleen opgemerkt in eigen land. Ook internationaal brak hij snel door en is de uitstraling van zijn werk blijvend.
Het werk Le Pense-Bête (1964) wordt beschouwd als het scharnierpunt tussen Marcel Broodthaers’ dichtersbestaan en zijn beeldend kunstenaarschap. Het is voor S.M.A.K. dan ook een hele eer om dit sleutelwerk in zijn collectie te bewaren en het te kunnen tonen in het Broodthaerskabinet. Door een aantal onverkochte exemplaren van zijn laatste dichtbundel in plaaster te zetten, maakte hij het lezen van de bundel bijna onmogelijk. Hierdoor ontstond een ‘object’ dat, tot zijn eigen verbazing, als kunstobject veel meer interesse opwekte dan de dichtbundel op zich ooit had gedaan. Broodthaers sprak over Le Pense-Bête als zijn eerste ‘proposition artistique’, zijn eerste daad als beeldend kunstenaar.
De rol van Marcel Broodthaers wat betreft het denken over (de plaats van) kunst, haar functie en haar geschiedenis, kan moeilijk worden overschat. Wanneer het gaat om reflectie op de rol en betekenissen van kunst en de (museale) instellingen waarin ze functioneert, is zijn oeuvre de spiegel bij uitstek. Om deze reden wil S.M.A.K. deze kunstenaar en zijn verstrekkende invloed met het Broodthaerskabinet expliciet een plaats geven in het museum.
Het Broodthaerskabinet werd gerealiseerd in nauwe samenwerking met Maria Gilissen-Broodthaers.
Wellicht is Grande Casserole de Moules, in de volksmond 'De Mosselpot', een van de bekendste werken van Marcel Broodthaers en de S.M.A.K.-collectie. Bijzonder is dat dit werk in 2001 door het museum werd aangekocht onder impuls van Jan Hoet en de Vrienden v/h S.M.A.K. door middel van een crowdfundingactie avant-la-lettre. Onder de noemer 'Red De Mosselpot' werd o.a. tijdens een mosselpotsouper, een wijnveiling, een studentenfuif en via de exclusieve verkoop van zeven kunstedities 10.000.000 Belgische frank ingezameld.
Grasduin in krantenknipsels uit ons archief en kom onder meer te weten hoe Rob Vanoudenhoven en Felice voor S.M.A.K. een benefiet organiseerden.
Miroir d’Époque Regency bestaat uit een bolle spiegel in een weelderig kader in Regency, een interieurstijl van rond 1800. Erbovenop is een adelaar neergestreken, een zeer beladen symbool uit onze geschiedenis. De adelaar staat voor macht. Miroir d’Époque Regency is dan ook een metafoor voor Marcel Broodthaers’ kritiek op de macht van musea: zoals bolle spiegels de realiteit vervormen, verstoren musea, volgens hem, de kunst door haar en haar makers hun ideeën op te leggen.
Dit is een sleutelwerk binnen het oeuvre van Marcel Broodthaers. Ooit begon hij als dichter. Maar zonder veel succes. In 1964 besliste hij om in Brussel tentoon te stellen. Op de uitnodiging schreef hij dat hij eindelijk geld wilde verdienen en dit als beeldend kunstenaar. Van zijn laatste dichtbundel Le Pense-Bête kleefde hij onverkochte exemplaren met gips vast op een sokkel. Zo maakte hij de bundels niet alleen onleesbaar maar veranderde hij ze meteen ook in een sculptuur. Eensklaps had de dichter zich ontpopt tot kunstenaar.
Met dit tweeluik neemt Marcel Broodthaers de rol van musea op de korrel als betrokken partij bij het bepalen van de waarde van kunst. Onder de goudstaven in het ene deel zie je kunstenaarsnamen. Onder die van het andere deel staan namen van voedingsmiddelen. Bij de onderste rijen staven lees je ‘imitation’, ‘falsch’, ‘kopie’ en ‘original’. Het beeld roept vragen op rond de verkoop van kunstwerken als banale producten en vormt voor musea een interessant startpunt voor zelfreflectie.
Hier zie je het relaas van een schipbreuk die de geschiedenis in dreef toen een van de bemanningsleden net vóór het schip zonk een fles met een manuscript in zee wierp.
Voor dit werk inspireerde Marcel Broodthaers zich op een verhaal uit 1833 van de Amerikaanse schrijver Edgar Allan Poe (1809-‘49). Door het manuscript niet in de fles te stoppen maar errond te wikkelen, vervormde de kunstenaar de historie en suggereert hij dat kunst niet de absolute waarheid in pacht heeft.