Faux Jumeaux 3 presented by Daniel McClean

Hij doopte het project Faux Jumeaux of valse tweelingen. Hij vroeg aan vijftien personen om elk twee kunstwerken te kiezen die vormelijk of materieel heel sterk op elkaar lijken, en die niettemin onafhankelijk van elkaar tot stand gekomen zijn. Welke inhoudelijke gelijkenissen of verschillen tussen de twee werken komen aan het licht door ze ‘gespiegeld’ in de twee identieke zalen te presenteren?

Daniel McClean bracht een derde "Faux Jumeaux" binnen in ruimtes, werken die zowel met elkaar als met de andere twins in dialoog gingen. Enerzijds werd - op basis van een door Yves Klein handgeschreven formule - het gepatenteerde Yves Klein blauw (1954-1958) geproduceerd. Hiermee werd een groot blauwe vlak als een staalkaart op de muur aangebracht. Anderzijds werd hetzelfde principe toegepast met een formule voor fixopastel (1906) die door Dr. Atl (pseudoniem voor Gerald Murillo) was neergeschreven. Wat dit project voor mij interessant maakt is het onderzoek naar parallellen tussen de uitvinding en het patenteren van een picturale kleur door zowel de Franse kunstenaar Yves Klein (1928-1962) als de Mexicaanse kunstenaar Gerald Murillo (1875-1964), beter bekend als Dr. Atl. Beide kunstenaars wierpen zich op als auteur van een ‘nieuwe kleur’ aan de hand van formules, gaven het een naam die verwijst naar hun eigen naam en gebruikten het in hun eigen schilderijen.

Het is algemeen bekend dat Yves Klein de opvallende, diepblauwe kleur – het zogenaamde ‘Internationale Klein Blauw’ of IKB – uitvond en gebruikte in heel wat werken, waaronder zijn monochrome schilderijen en Anthropometrieën uit het eind van de jaren 50. Klein creëerde het IKB samen met scheikundigen om tot dezelfde intensiteit te bekomen als droge pigmenten, maar dan via een suspensie van droog pigment in een helder kunsthars. Gerald Murillo, die zijn schilderijen signeerde met Dr. Atl, ontwikkelde een palet van kleuren die afgeleid zijn van een vast harspigment, aangebracht op doek als een waskrijtje en beter bekend als ‘Atl-kleuren’. Vanaf de jaren 30 tot aan zijn dood gebruikte hij Atl-kleuren in zijn landschapsschilderijen en mystieke schilderijen van vulkanen. Mijn voorstel voor de tentoonstelling is eenvoudig. Ik wil in elke ruimte één van beide kleuren aanbrengen, IKB op de ene muur, Atl-kleur op de andere. Naast het IKB kleurvlak hang ik een kopie van het patent dat Yves Klein in 1957in Frankrijk registreerde om zijn kleur wettelijk te beschermen. Het creëren van dit patent vormde een legendarisch onderdeel van de identiteit van IKB. Naast het Atl-kleurvlak geef ik een kopie weer van de Atl-formule. Naast onderzoek naar de relaties tussen het ‘uitvinden’ en het ‘benoemen’ van kleur en artistiek auteurschap, wijst deze “Faux Jumeaux” eveneens op de parallel tussen het wettelijke patentsysteem en het systeem van originaliteit in de kunstwereld. Patenten zijn wettelijke monopolies die (industrieel toepasbare) uitvindingen gedurende een beperkte tijd (vb. vijfentwintig jaar) beschermen tegen gebruik door andere mensen. Een patent moet worden geregistreerd om beschermd te zijn en kan niet gelijk zijn aan of in wezen lijken op een bestaand patent. Zodra het patent geregistreerd is en onthuld aan de wereld, kan het niet worden gebruikt door derden, zelfs als hetzelfde patent onafhankelijk wordt bereikt, d.w.z. zonder te kopiëren. Zodra een kunstenaar een kunstwerk heeft gemaakt en het zijn plaats heeft gekregen in de kunstgeschiedenis, kan dit enigszins als een patent gezien worden. Het is moeilijk voor andere kunstenaars om hetzelfde of een gelijkaardige idee te gebruiken, of dezelfde techniek voor een werk, omdat de kunstwereld op de hoogte is (zoals patenten) van de bestaande kunstwerken die eraan voorafgingen. (Daniel McClean)

Voorstel 1 - Michel François Voorstel 2 - Loïc Vanderstichelen Voorstel 4 - Yves Brochard Voorstel 5 - Guillaume Désanges Voorstel 6 - Laurent Jacob Voorstel 7 - Raya Lindberg Voorstel 8 - Hans Theys Voorstel 9 - Frank Maes Voorstel10 - Philippe Van Cauteren Voorstel 11 - Rainier Lericolais Voorstel 12 - Christine Macel Voorstel 13 - François Curlet Voorstel 14 - Joël Benzakin Voorstel 15 - Lea Gauthier Voorstel 16 - Jean-Paul Jacquet