Reeds enkele jaren is de naam van Jan Van Imschoot bijna onvermijdelijk wanneer het gaat over jonge, goede Belgische schilders. Het eerste dat opvalt als je zijn doeken bekijkt, is de directheid van de werken.
Niet alleen hanteert Van Imschoot een bijzonder vlotte, zeg maar virtuose, penseelvoering, ook de kleuren zijn perfect uitgebalanceerd. Daarbij komt nog zijn keuze voor vaak dramatische, sterk verhalende onderwerpen die aan zijn werk een dubieuze vervreemdende, soms morbide sfeer geven.
De doorbraak voor Van Imschoot kwam er enkele jaren geleden toen hij de cultuurprijs van de Stad Gent won en een reeks schilderijen met martelaressen tentoonstelde in de Vereniging van het Museum voor Hedendaagse Kunst in Gent. Sindsdien is het oeuvre van Van Imschoot sterk geëvolueerd. De historisch beladen thema’s, waarbij hij het liefst de scherpe kantjes van de maatschappij en de vergeten verhalen uit de overlevering in beeld brengt, zijn echter gebleven. Van in het begin is zijn werk te kaderen binnen de hele geschiedenis van de schilderkunst, met in het ene doek sterke reminiscenties naar de sublieme verhevenheid van Tintoretto, het andere dichter aanleunend bij de duistere verwrongenheid van Goya,… Een van de constante elementen in zijn doeken en tekeningen is de “typisch Vlaamse” humor - lees cynisme en ironie. Hierin staat hij op dezelfde lijn als de Vlaamse Primitieven, schilders als Breughel, Bosh en later zelfs Joachim Beuckelaer en de zeventiende-eeuwse traditie van vanitas-taferelen. Zijn doeken moet je op een bijna literaire manier bekijken waarbij letterlijk vaak het woord beeld wordt en, omgekeerd, het beeld een volledig verhaal kan vertellen. Wanneer je voor een van zijn werken staat, dan voel je bijna de zoektocht die de kunstenaar aflegde om tot dit ene beeld te komen. Vaak zie je waar hij motieven, elementen, teksten en figuren overschilderde, zelden om te verbergen of te verdoezelen, wel om andere delen van het schilderij te accentueren. Hij maakt zichtbaar welke kleuren hij met elkaar mengde om die specifieke sfeer te verkrijgen. Dit geeft aan het werk een zeker ruw uiterlijk dat doet vermoeden dat het werk niet af is. Juist hierdoor slaagt Van Imschoot erin om de dubbelzinnigheid en het mysterieuze van beelden te versterken zodat je als toeschouwer wel degelijk aanvoelt dat het er hem niet om te doen is enkel leesbare, figuratieve werken te produceren maar wel om het zoeken naar “het juiste beeld”. Dit beeld bestaat in zijn werk meer en meer uit verschillende doeken die in steeds wisselende combinaties telkens een enkel werk vormen zonder hun autonomie als “schilderij” te verliezen. Van Imschoot zoekt in zijn recente werken letterlijk contact met de toeschouwer. Hij experimenteert volop met andere materialen en met een actieve participatie. Tegelijkertijd zijn de literaire kwaliteiten van zijn werk feller geaccentueerd, zonder dat evenwel afbreuk gedaan wordt aan de puur visuele ervaring.
Tekeningen worden naast schilderijen gehangen en de reeksen worden meer uitgebreid, het verhaal speelt zich af op meer en dieperliggende niveau’s. De tentoonstelling zelf met het werk van Jan van Imschoot wordt opgebouwd aan de hand van een zevental reeksen. Hoewel dit concept niet steunt op de chronologie van zijn werk, wordt elke reeks beschouwd als een sleutelmoment in de ontwikkeling van het oeuvre van de kunstenaar. Het gaat vooral om recente werken die nog nooit in binnenland te zien waren en om reeksen die pas nu, voor deze tentoonstelling, voor het eerst in hun geheel zullen getoond worden. Dit is onder meer het geval met de “Psychomachia”, een indrukwekkende reeks tekeningen die de deugden en de ondeugden uitbeelden. Een ander werk is 'Lettre de l’être', een serie van 12 portretten van kunstenaars, schrijvers, dichters,… die met elkaar verbonden zijn door het centrale thema “Nole Mi Tangere”, de woorden die de verrezen Christus tot Maria Magdalena sprak toen hij aan haar verscheen in de gedaante van een tuinman. Hierin komt duidelijk de tendens in het werk van de kunstenaar naar voren om op een meer literaire manier te werk te gaan. De schilderijen krijgen pas hun volledige gelaagdheid en betekenis wanneer ze alle twaalf samen te zien zijn en “gelezen” worden. Ook het (auto)biografische aspect speelt een grote rol in zijn werk. Met werken als 'Confession of a Painter' en “How to sell your wife…” blijft Van Imschoot dicht bij zijn eigen leefwereld; hij schildert die dingen waar hij persoonlijk veel belang aan hecht. In nauw verband hiermee moet ook de maatschappijkritiek in zijn werk gezien worden. Veel van zijn werken zijn getekend met het veelzeggende pseudoniem 'Jean Némar'. Dit geheel in de trant van de romantische schilder die de wereld met al zijn ellende wil genezen door wat fout gaat op een directe, cynische manier aan de kaak te stellen. Hij doet dit bijvoorbeeld treffend in 'Minuet of a sold skin'. Op negen doeken zijn negen gefolterde en opzettelijk toegetakelde figuren te zien.
