Antoon De Clerck



geboortejaar en -plaats: 1923, Deinze (België) sterfdatum: 2001

Antoon De Clerck was een van de belangrijkste Belgische hyperrealistische schilders uit de jaren ’70. Met zijn bescheiden maar hoogstaande oeuvre verwierf hij een vaste plek binnen de rijke traditie van de Vlaamse schilderkunst. De Clerck studeerde aan de Academies van Deinze (1931-’37) en Gent (1938-’43). Hij schilderde er expressionistisch onder invloed van zijn leraar Jos Terdegem. In de zomers van ’43 en ’44 deelde hij met Roger Raveel, met wie hij zijn hele leven een hechte vriendschap zou onderhouden, een atelier in Machelen-aan de-Leie. De twee kunstenaars behandelden dezelfde thema’s en tekenden naar hetzelfde model. In ’45 won De Clerck de Prix Jeune Peinture Belge. Enkele jaren later maakten gezondheidsproblemen een voorlopig einde aan zijn beloftevolle schilderscarrière.

Pas in ’67 legde De Clerck zich opnieuw volledig toe op schilderen. Het jaar erop sloot hij zich aan bij de aan popart verwante kunststroming ‘De Nieuwe Visie’, waarvan Vlamingen Roger Raveel, Raoul De Keyser en Etienne Elias uit de Leiestreek en Nederlander Reinier Lucassen de belangrijkste vertegenwoordigers waren. Picturaal onderzoek naar de dagelijkse realiteit in hun onmiddellijke omgeving was de belangrijkste drijfveer. De Clerck onderscheidde zich hierbij met zijn specifiek visueel purisme. In vergelijking met Raveel, die lyrisch, emotioneel en expressief te werk ging, observeerde De Clerck de dingen afstandelijk. Hij benaderde ze haast mathematisch. Hij was een meester in weglaten, waardoor de suggestieve kracht van de leegte soms groter werd dan wat door hem werd voorgesteld. De Clerck structureerde en minimaliseerde de ruimte met strakke horizontalen en verticalen. Met diagonalen bracht hij sterke perspectieven aan.

De Clercks aandacht voor een sterk fotorealistische voorstelling groeide almaar. Ondanks zijn verwantschap met ‘De Nieuwe Visie’, wordt hij dan ook gerekend tot het Belgische hyperrealisme, naast onder meer Roger Wittevrongel, Marcel Maeyer, Guy Degobert en Pierre Lahaut. Maar bij De Clerck ging het toch vooral om stukjes van de werkelijkheid weergeven en niet om de fotografische volledigheid ervan. Enerzijds weerde hij bewust bepaalde elementen uit de realiteit, anderzijds isoleerde of abstraheerde hij specifieke details. Van zuiver fotografisch realisme was er dus geen sprake. In de jaren ’80 trok De Clerck zich steeds verder in zijn persoonlijke leefwereld terug. Het leidde tot meer verdieping en vergeestelijking. Zijn authentieke visie op mens en maatschappij, waarbij hij vanuit zijn optimisme het alledaagse tot een droomwereld omvormde, kreeg vaste vorm. Zijn oog voor de architectuur en vormaanwezigheid van de dingen gaf aan zijn werk een sterke architecturale kracht en onderbouw. Zijn bewondering voor de ontwerpen van de Mexicaanse architect Luis Barragán (1902-1988) versterkte de aanwezigheid van stilte, ruimte, schoonheid, sereniteit, eenzaamheid maar ook vreugde in zijn schilderijen.

Word Vriend van S.M.A.K.
made by