De voorbereidingen voor de nieuwe tentoonstelling Uit de Collectie: Together - Collaborative Art Practices zijn in volle gang. Een van de taken van onze conservatoren is om de conditie van elk kunstwerk te controleren voordat het tentoongesteld wordt. Deze voorbereidingsfasen kunnen een goede gelegenheid zijn om de tijd te nemen om werken grondig te behandelen, zoals het schilderij Multiplier les sens.
Dit kunstwerk werd in 1959 gemaakt door de schilder Englebert van Anderlecht in samenwerking met de dichter Jean Dypréau, die de woorden op het doek schreef. Van Anderlechts schildertechniek is erg interessant. Het is uitzonderlijk hoe hij zijn olieverf verdunde om het aquarelachtige effect te bereiken en er op contrasterende wijze zeer dikke impasto naast aanbracht.
In de loop der tijd heeft het oppervlak van het schilderij een laag stof verzameld. De afgelopen weken reinigden we het oppervlak van het schilderij. Het stof veranderde niet alleen het uitzicht van de kleuren van het werk, maar kan ook een van de factoren zijn die het verouderingsproces van het werk versnellen door chemische reacties met de materialen van het schilderij.
De verflaag werd behandeld met agar-agar gel, een onconventioneel reinigingsmiddel. Een van de belangrijkste punten die pleitten voor de toepassing ervan, was de minimale mechanische belasting die het had op het oppervlak van het schilderij. Deze factor was belangrijk omdat de witte verflaag getextureerd is door ingebedde vezels die gevoelig zijn voor mechanische spanning.
De agar-agaroplossing werd als een warme en dikke vloeistof op het oppervlak geborsteld. Na enkele ogenblikken afkoelen vormde zich een stijve gelei die zich aanpaste aan de structuur van het oppervlak, zich op elke vezel legde en deze zo reinigde. De agar-agar-gel kon vervolgens in één stuk worden verwijderd. Hierdoor werd het vuil aan het oppervlak van de verflagen verwijderd, omdat het zich aan de gel hechtte.
Hoewel niet zichtbaar aan de voorkant, was ook een laatste maatregel belangrijk. Het schilderij kreeg een op maat gemaakte gedempte achterplaat. Dit was nodig omdat het doek sterk schommelde tijdens het hanteren van het schilderij. Deze beweging belast de verflagen, waardoor deze kunnen barsten en in het ergste geval gaan schilferen. Door een steun op de achterkant van het doek te plaatsen, kan het doek minder bewegen. Een drager dient ook als bescherming en buffer tegen klimaatveranderingen in de omgeving van het werk. Dit is vooral belangrijk als het schilderij uit de opslag met strikt gecontroleerde klimaatomstandigheden komt.
Kom dit meesterwerk uit de collectie zelf bewonderen. Vanaf 25 mei 2024 is het te zien op onze tentoonstelling Uit de Collectie: Together - Collaborative Art Practices.
Englebert Van Anderlecht & Jean Dypréau, Multiplier les sens, 1959
