Hoe ontstond onze Vriendenvereniging precies en hoe verliep hun werking in de beginjaren? Dat zijn vragen die beantwoord worden door onderzoeker Koen Brams. In een langlopend onderzoeksproject voor S.M.A.K. verdiept hij zich in de ontstaans- en ontwikkelingsgeschiedenis van onze museumcollectie. In 2018 maakte hij hierrond de tentoonstelling ‘Geloof in uw tijd’ en in het tijdschrift ‘Documenten & Argumenten’ kom je via uitgespitte essays, gedegen interviews en talloze unieke documenten en foto’s alles te weten over dit bijwijlen bewogen verleden.
Het eerste nummer van ‘Documenten & Argumenten’, het nieuwe onderzoektijdschrift over de geschiedenis van het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (S.M.A.K.), staat in het teken van de stichting van de Vereniging voor het Museum van Hedendaagse Kunst (V.M.H.K.) – de motor achter de oprichting van het Museum van Hedendaagse Kunst, het huidige S.M.A.K. – en haar eerste voorzitter, Karel J. Geirlandt (1919-’89). Hoe kwam hij op het idee om de V.M.H.K. in 1957 te stichten? Om op die vraag een antwoord te kunnen geven, bleek het noodzakelijk om de grotendeels ongeschreven biografie van Geirlandt op papier te zetten.
In het eerste nummer wordt stilgestaan bij de periode van 1919 tot en met 1960 — het jaar waarin Karel Geirlandt voor het eerst optrad als curator en de tentoonstelling ‘Contrast’ in het Casino van Blankenberge realiseerde.
In het tweede volume van ‘Documenten & Argumenten’ wordt ingezoomd op de eerste vier werkjaren van de V.M.H.K. (1957-’60). Vanuit de vaststelling dat de V.M.H.K. vrijwel vanaf het prille begin niet alleen lokale belangen diende, maar een organisatie was met een nationale agenda, wordt eveneens stilgestaan bij tal van andere initiatieven die in de tweede helft van de jaren ’50 in België werden opgezet: G 58, Het Modernistisch Centrum, Taptoe, Raaklijn en Celbeton. Hierbij wordt tevens aandacht besteed aan de pogingen tot samenwerking die deze verenigingen ondernamen, wat in 1959, mede onder impuls van Karel Geirlandt, leidde tot de oprichting van het overkoepelend Nationaal Centrum voor Moderne Kunst.
Binnen dit historische kader is het opvallend om vast te stellen dat de Gentse Vereniging voor het Museum van Hedendaagse Kunst als enige een institutionele ambitie had, namelijk de oprichting van een volwaardig museum voor hedendaagse kunst. De V.M.H.K. maakte die doelstelling niet enkel waar, ze is tevens de enige vereniging die tot op vandaag nog steeds bestaat, zij het onder een andere naam: de Vrienden v/h S.M.A.K.
‘Documenten & Argumenten’ omvat essays, interviews met talloze getuigen (onder wie Denise Geirlandt, Roland Jooris, Roger Matthys en Camiel Van Breedam) en talloze unieke documenten/foto's die voor het eerst publiek worden gemaakt.
Praktisch:
- €15 per uitgave
- Je kan bestellen via bookshop@smak.be
- 10% korting als Vriend v/h S.M.A.K
Onder de titel “Kunst op een keerpunt” vindt in mei 2021 een volgende tentoonstelling over de geschiedenis van het museum plaats in MSK en S.M.A.K.
