De Spaanse kunstenaar Carlos Rodríguez-Méndez (1968, Pontevedra) plaatst voor zijn tentoonstelling Agua Caliente/Hot Water een reusachtige minimale sculptuur in de Kunst Nu-ruimte van S.M.A.K.
De sculptuur bestaat uit negenendertig reusachtige witte pvc-buizen van elk vijfendertig meter lengte, die letterlijk in de ruimte gepropt werden. Elke buis is gevuld met vijf liter plantaardige olie, die gedurende de tentoonstelling beetje bij beetje begint te lekken.
Door het gebruik van sobere, dagdagelijkse materialen, zoals aarde en turf of in dit geval plastic, en door het aanwenden van een minimalistische beeldtaal, plaatst het werk van Rodríguez-Méndez zich tussen de arte povera (jaren ’70) en het minimalisme (jaren ’60). Maar er is meer aan de hand. De ‘littekens’ die de buizen tijdens de installatie achterlieten op de presentatieruimte, zullen zichtbaar en voelbaar blijven voor de toeschouwer. Hierdoor ontkracht het werk het typische discours van het minimalisme, want in plaats van een evenwichtige verhouding na te streven, wordt het een sculpturaal onderzoek naar de (opgeblazen) schaalverhouding tussen lichaam, sculptuur en ruimte. De lekkende olie typeert ook Rodríguez-Méndez’ sterk lichamelijke benadering van sculptuur en kan geïnterpreteerd worden als lichaamssap dat langzaamaan wegsijpelt uit het ‘lijf’ dat de sculptuur is. Op deze manier wordt de sculptuur, hoewel ‘minimalistisch’ van uitzicht, eerder een levend lichaam dat zichzelf verwondde door zijn agressieve wil om koste wat het kost de hem omringende ruimte te penetreren. De vele performances die Rodríguez-Méndez uitvoert – of laat uitvoeren – en die functioneren als een soort van ‘performatieve schetsen’ voor zijn sculpturen, illustreren eveneens deze sterk lichamelijke, bijna seksuele kijk op minimale sculptuur, hoewel hij daar eerder een omgekeerde weg lijkt te willen bewandelen. De actie Batir Saliva/Beating Saliva, die op een onaangekondigd tijdstip tijdens de tentoonstelling wordt uitgevoerd, is hiervan een tekenend voorbeeld.
Een performer, gezeten in de ingang van ‘een’ openbaar gebouw in Gent, klopt Rodríguez-Méndez’ speeksel op tot schuim. In plaats van dat een sculptuur bezit neemt van de architecturale ruimte, en daarbij sporen en littekens achterlaat zoals hier in de Kunst Nu-ruimte, worden in deze actie sappen uit het ‘sculpturale’ lichaam van Rodríguez-Méndez zélf afgescheiden en door een lichamelijke handeling, die zich voltrekt binnen een architectuur, opnieuw tot sculptuur ‘gemodelleerd’. En het kan ook nog anders. In de performance Agua Caliente/Hot Water, ook de titel van de tentoonstelling, drinkt een performer glazen gloeiend heet water. Hierbij zijn het de externe sappen die op hun beurt de ‘architectuur’ van het sculpturale lichaam binnendringen en daar schade aanrichten of littekens achterlaten. Rodríguez-Méndez schudt dus het ‘klassiek’ minimalistische triumviraat lichaam-sculptuur-architectuur op een intelligente wijze door elkaar om tot een zeer lijfelijke, bijna ritualistisch-eschatologische benaderingswijze van ‘sculptuur als lichaam’ te komen. Hierbij worden aspecten gebruikt die refereren aan de performancekunst van de jaren ’70, met koplopers als Chris Burden of de Wiener Aktionisten, gekenmerkt door agressieve, soms bloederige ingrepen op het menselijke lichaam. Maar ook meer klassiek minimale presentatiemiddelen worden verwerkt, zoals witte pvc, het spel met de white cube of de verheerlijking van het object als sculpturaal kunstwerk. Rodríguez-Méndez’ werk is pas voltooid als het zowel in zijn performances (de schets), als in het lichamelijke maakproces (de installatie), als in zijn sculpturale presentatie (het werk als lichaam zelf), aanwezig en waarneembaar is. En dit binnen de verschillende lijfelijke mogelijkheden die architectuur zelf bezit. Het lichaam als architectuur en/of de architectuur als lichaam.
Meer info: Carlos Rodríguez-Méndez | Agua Caliente/Hot Water (PDF)
