Deze tentoonstelling vertrekt van twee monumentale werken van Mario Merz (1925-2003): Les maisons tournent autour de nous ou nous tournons autour des maisons (1979) en L'Horizon de lumière traverse notre verticale du jour (1995).
Merz was midden jaren ’60 een van de oprichters van de Italiaanse arte povera en bleef zijn hele carrière een spilfiguur binnen deze beweging. Letterlijk betekent arte povera ‘armoedige kunst’, een term waarin een zekere ironie besloten ligt. Kunstwerken werden wel gemaakt met alledaags en weinig ‘artistiek’ materiaal, zoals sprokkelhout, zand, vodden of oud papier, maar waren doordrongen van een rijke culturele traditie en een sterk bewustzijn voor de natuur. Hun grillige, op de natuur geïnspireerde vormen stonden in schril contrast met de strakke, industriële lijnen van de Amerikaanse minimal art. Arte povera verbindt natuur met cultuur, het functionele met het disfunctionele, met respect voor zowel kunst, natuur als alledaagse voorwerpen.
Gianni Piacentino (°1945) en Emilio Prini (°1943), twee Italiaanse gastkunstenaars uit dezelfde stroming van wie S.M.A.K. geen werk in de verzameling houdt, treden elk met één werk van Mario Merz in dialoog. Het extreme karakter van hun werk ontwijkt de gebruikelijke clichés rond materie en magie verbonden aan arte povera en drijft ze in andere richtingen. De hyperesthetiek van Piacentino’s Vehicles en Prini’s uiterst politieke benadering van kunst zijn elk op hun bijzondere, eigen manier grensoverschrijdend.
Net als het oeuvre van Zvi Goldstein, dat in S.M.A.K. tegelijk met deze tentoonstelling wordt getoond en dat eveneens vanuit de periferie van de arte povera evolueerde, staan de werken van Piacentino en Prini voor het feit dat verhalen over de kunstenaars zelf uiteindelijk vaak belangrijker werden dan het discours rond hun kunst. Aan de hand van de twee gastkunstenaars maakt de S.M.A.K.-collectie bovendien leemtes in de eigen verzameling zichtbaar en zoekt ze aansluiting bij kunstwerken die voor eigen collectiestukken relevante context bieden.
Naast werk van Merz, Piacentino en Prini toont S.M.A.K. in Uit de Collectie | Incontri con Mario Merz ook stukken van kunstenaars zoals Giulio Paolini, Ettore Spalletti, Alberto Garutti en Luciano Fabro, die tot de arte povera worden gerekend. De tentoonstelling biedt een intiem spel tussen materie, concept, esthetiek en politiek, waaruit blijkt dat de door de Italiaanse kunstcriticus en curator Germano Celant in 1967 gelanceerde term arte povera eerder een tijdsgebonden begrip is dan dat er een eenduidige inhoud is aan verbonden. Dit pleit in het voordeel van het belang van de specifieke, individuele praktijk van kunstenaars die met deze stroming worden geassocieerd.
