Heimo Zobernig studeerde in Wenen, waar hij sinds 2000 beeldhouwen doceert. Al sinds de jaren ’90 geniet hij internationale erkenning met meerdere deelnames aan de Biënnale van Venetië en Documenta. In zijn ‘Klasse Zobernig’ werkt hij met studenten en jonge kunstenaars aan een ‘Gesamtkonzept’. Zobernig verkent voortdurend mogelijke verhoudingen tussen vorm en inhoud, waardoor er twijfel in zijn oeuvre vervat lijkt. Niets is dan ook zeker bij een kunstervaring die afhankelijk is van (de positie van) de kijker. Zobernigs werk omvat sculptuur, schilderkunst, performance, installatie, film en video. Hij verwijst ook vaak naar theater en architectuur: zo grijpt hij in op bijna onzichtbare elementen in tentoonstellingszalen, zoals plinten en sokkels.
Zobernig begint zijn carrière met kleine schilderijen en zwartgelakte kartonnen objecten als een reflectie op het neo-expressionisme en de utopische formele soberheid van het modernisme. Hij hanteert eenvoudige methodes om de historische gelaagdheid van zijn werken zichtbaar te maken, zoals schaalmodellen en prototypes. Sinds de vroege jaren ‘80 tast Zobernig de mogelijkheden van sculptuur af in geometrische objecten en reliëfs, opgebouwd uit kubussen, hoeken, kolommen, sokkels, beweegbare muren en rekken. Ze zijn gemaakt uit pretentieloze materialen zoals spaanderplaat, synthetische hars, emulsieverf, fluorescerende buizen en ander alledaags bouwmateriaal. De banaliteit van de materialen wordt versterkt door de gestandaardiseerde esthetiek van Zobernigs werk dat balanceert tussen gebruiksvoorwerp en minimalistische sculptuur, tussen betekenisvol en functioneel.
Consequent benoemt Zobernig zijn werken met ‘Ohne Titel’. Zijn vormentaal lijkt op die van de minimal art van Donald Judd, Sol LeWitt en Robert Morris, maar breekt ironisch met de canon van fetisjisme en nobele materialen. Ook het semi-amateuristisch voorkomen van zijn video’s en films, waarin hij zichzelf niet zelden naakt opvoert in vreemde tot gênante situaties, ontwricht ons verwachtingspatroon. Toch doet de fysieke inzet van zijn lichaam erin ook denken aan werk van videopioniers, zoals Bruce Nauman en Vito Acconci. De rode draad binnen Zobernigs veelvormige oeuvre is fundamenteel onderzoek naar de presentatie van kunst en haar referentiekader. Rolverdelingen worden voortdurend door elkaar geschud en werpen open vragen op. Deze consequente creatie van een complexe frictie tussen de functie van kunstwerken, tentoonstellingsscenografie en de kijker, situeert Zobernig in kunsthistorisch opzicht binnen het postconceptualisme.
