Naast sculpturen en installaties omvat het oeuvre van Thomas Schütte ook aquarellen, maquettes, schilderijen en etsen. Schütte behoort vanaf de jaren ’80 tot de nieuwe lichting Duitse beeldhouwers die zich distantiëren van de minimal art en de conceptkunst. Zoals o.a. Reinhardt Mucha, Hubert Kiecol en Harald Klingelhöller ontwikkelt hij een postmoderne praktijk waarin verwijzingen naar kunst- en architectuurgeschiedenis worden doorspekt met een stevige dosis relativering van het modernistische ideaal in de beeldhouwkunst.
Schütte kiest voor kunst nadat hij op zijn 18de Documenta V bezoekt. Hij studeert onder meer bij Gerhard Richter in Düsseldorf, waar hij zijn eerste schilderijen maakt gebaseerd op foto’s. Wat later werkt hij in een “decoratieve schilderstijl in de geest van Niele Toroni en Daniel Buren”. In dit kader kunnen we Schüttes ‘Guirlandes’ en ‘Collections’ van eind jaren ’70 en begin jaren ’80 zien: fel gekleurde, abstracte motieven als minimale pseudodecoraties op de muur. Uit de werken spreekt een sterk gevoel voor eclecticisme en een niet-lineair denkende en handelende mentaliteit, kiemen van het latere werk.
Vanaf begin jaren ’80 verkent Schütte in zijn ‘Architectural Models’ een meer functionele aanpak. De maquettes van fictieve architecturale constructies leveren kritiek op de “intellectuele armoede van veel postmoderne architectuur”. Sinds midden jaren ’80 maakt Schütte vaak aquarellen. Hoewel de menselijke figuur erin centraal staat, zijn ze qua stijl zeer divers en hebben ze niet zelden een ironische ondertoon. Zelf beschouwt Schütte ze als schetsen voor zijn andere projecten, al stempelt en dateert hij ze, om ze toch het statuut van een archief of collectie mee te geven.
Zijn fascinatie voor de menselijke figuur trekt Schütte door in zijn sculpturen en zet hij in om te peilen naar menselijke psychologie en gedragsvormen. In de 2de helft van de jaren ’80 wordt zijn sculpturaal werk groterschaliger. Vanaf dan creëert Schütte menselijke figuren die zo sterk zijn vervormd dat ze ver staan van het klassieke idee van de figuratieve sculptuur. Ze geven verschillende stadia van emotionele en/of fysieke depressie weer.
In de jaren ‘90 borduurt Schütte voort op zijn socio-psychologisch peilen naar het menselijke gedrag en breidt hij zijn sculpturaal werk qua materiaal, techniek en vorm sterk uit. Algemeen reflecteert veel werk van Schütte de menselijke psychologie van de tijd waarin hij leeft – van de nihilistische jaren ‘80 over de geïndividualiseerde jaren ‘90 tot vandaag – steevast met een ondertoon van ironie tot gespeelde, bijna absurdistische wanhoop.
